اشکال مختلف ترس، آسیب و اضطراب را می‌توان جز اختلال اضطراب دانست. به اختلال اضطراب اجتماعی، فوبی یا فوبیای اجتماعی نیز گفته می‌شود و آن را می‌توان یک ترس طولانی مدت و طاقت فرسا از موقعیت‌های اجتماعی نامید که در زندگی طبیعی و روزمره فرد اختلال ایجاد می‌کند.

این نوع اضطراب عموما در سال‌های نوجوانی شروع می‌شود و می‌تواند تاثیرات زیادی بر زندگی فرد گذاشته و بسیار سخت و ناراحت کننده باشد. ممکن است برای بعضی افراد به مرور و با افزایش سن بهتر شود و اما برای بسیاری هم، افزایش سن تاثیری روی بهبود آن ندارد و نیاز به درمان به وجود خواهد آمد.

حالا سوالی که پیش می آید این است که اصلا از کجا بفهمیم که اضطراب اجتماعی داریم و چه علائمی دارد؟

اضطراب اجتماعی به معنی کمرویی نیست بلکه چیزی بیشتر و فراتر از آن است ترس شدیدی است که زندگی اجتماعی فرد را مختل می‌کند و بر تمامی فعالیت‌های او، روابط، زندگی فردی، کاری و مدرسه، اعتماد بنفس و غیره تاثیر می‌گذارد. بسیاری از افراد گهگاه نگران موقعیت‌های اجتماعی هستند، اما فردی که دارای اضطراب اجتماعی است قبل، در طول و بعد از آن احساس نگرانی می‌کند.

علائمی که فردی که اختلال اضطراب اجتماعی دارد می‌توان موارد زیر باشد:

• نگرانی درباره فعالیت‌های روزمره
• مشکل برای شروع مکالمه و صحبت کردن با تلفن
• مشکل برای کار یا خرید
• اجتناب از فعالیت در گروه‌های اجتماعی
• اجتناب از غذا خوردن در جمع و مهمانی‌ها
• نگرانی و اضطراب از درستی انجام کارها
• اجتناب از انجام کاری در دید دیگران
• ترس از مورد انتقاد قرار گرفتن
• اجتناب از تماس چشمی

علائم عاطفی و رفتاری

• ترس از موقعیت هایی که در آن ممکن است مورد قضاوت منفی قرار بگیرید
• نگران شرمساری یا تحقیر خود ب
• ترس شدید از تعامل یا صحبت با غریبه‌ها
• ترس از اینکه دیگران متوجه شوند که شما مضطرب به نظر می رسید
• ترس از علائم فیزیکی که ممکن است باعث خجالت شما شود، مانند سرخ شدن، عرق کردن، لرزش یا داشتن صدای لرزان
• اجتناب از انجام کارها یا صحبت با مردم به دلیل ترس از خجالت
• اجتناب از موقعیت هایی که ممکن است در مرکز توجه قرار بگیرید
• اضطراب در انتظار یک فعالیت یا رویداد ترسناک
• ترس یا اضطراب شدید در موقعیت های اجتماعی
• انتظار بدترین پیامدهای ممکن از یک تجربه منفی در طول یک موقعیت اجتماعی
• برای کودکان، اضطراب از تعامل با بزرگسالان یا همسالان ممکن است با گریه کردن، کج خلقی، چسبیدن به والدین یا امتناع از صحبت کردن در موقعیت‌های اجتماعی نشان داده شود.

علائم فیزیکی

علائم و نشانه های فیزیکی گاهی اوقات می تواند با اختلال اضطراب اجتماعی همراه باشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خجالت زدگی
• ضربان قلب سریع
• لرزیدن
• تعریق
• ناراحتی معده یا حالت تهوع
• مشکل در نفس کشیدن
• سرگیجه یا سبکی سر
• احساس می کنید که ذهن شما خالی شده است
• تنش عضلانی
• اجتناب از موقعیت های اجتماعی رایج

در صورت ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است تحمل تجارب معمول و روزمره سخت باشد، از جمله:

• تعامل با افراد ناآشنا یا غریبه ها
• شرکت در مهمانی ها یا مجالس اجتماعی
• رفتن به محل کار یا مدرسه
• شروع مکالمات
• برقراری تماس چشمی
• دوستیابی
• ورود به اتاقی که افراد قبلاً در آن نشسته اند
• بازگرداندن اقلام به فروشگاه
• غذا خوردن در حضور دیگران
• استفاده از سرویس بهداشتی عمومی

علائم اختلال اضطراب اجتماعی می تواند در طول زمان تغییر کند. اگر با تغییرات، استرس یا خواسته های زیادی در زندگی خود مواجه باشید، ممکن است شعله ور شوند. اگرچه اجتناب از موقعیت‌هایی که باعث ایجاد اضطراب می‌شوند ممکن است در کوتاه‌مدت احساس بهتری در شما ایجاد کند، اما اگر درمان نشوید، احتمالاً اضطراب شما در طولانی‌مدت ادامه خواهد داشت.

افرادی که دارای علائم بالا هستند ممکن به موازات دچار علایمی مانند سرخ شدن، عرق کردن، تپش قلب و حملات پانیک که در آن دچار ترس و اضطراب شدید شوند، داشته باشند. همچنین اغلب این افراد دارای مشکلات روانی مانند افسردگی، اختلا اضطراب فراگیر یا اختلال هراس هستند.

اگر فکر می کنید اضطراب اجتماعی دارید، به خصوص اگر تأثیر زیادی بر زندگی شما داشته باشد، ایده خوبی است که به روانشناس مراجعه کنید.