سندروم خستگی مزمن: علت‌ها، علائم و درمان‌های علمی و مؤثر
یکی دیگر از اختلالات روانی پیچیده که بر روی زندگی فرد مبتلا تأثیر منفی زیادی دارد، بیماری سندروم خستگی مزمن است که باعث ایجاد خستگی شدید می‌شود و تشخیص آن با روش‌های آزمایشگاهی ممکن نیست. از آنجایی که این عارضه می‌تواند طیف وسیعی از سیستم‌ها و عملکردهای بدن را تحت تأثیر قرار دهد، در این مطلب تصمیم گرفتیم به بررسی اختلال خستگی مزمن، علائم، علل بروز و روش‌های درمان آن بپردازیم. پس تا پایان همراه ما باشید.
علائم اختلال سندروم خستگی مزمن
اختلال سندروم خستگی مزمن که به آن آنسفالومیلیت میالژیک یا بیماری خستگی غیر قابل تحمل سیستماتیک هم گفته می‌شود، یک بیماری طولانی مدت جدی بوده که بر روی سلامتی بدن تأثیر می‌گذارد، به صورتی که فرد مبتلا قادر به انجام فعالیت‌های عادی خود نخواهد بود. این اختلال پیچیده در فرد باعث بروز خستگی مفرط می‌شود که ممکن است حداقل تا 6 ماه طول بکشد. نشانه‌ها و علائم سندروم خستگی مزمن با انجام فعالیت‌های ذهنی و جسمی بدتر شده، اما استراحت لزوماً باعث بهبودی کامل در فرد مبتلا نخواهد شد. در افراد مختلف، علائم سندروم خستگی مزمن متفاوت بوده و عبارت است از:
- مشکلات مربوط به مهارت‌های فکری و حافظه
- سرگیجه که با تغییر حالت نشسته به ایستاده یا حالت خوابیده تشدید می‌شود.
- خستگی مفرط بعد از ورزش‌های ذهنی یا جسمی
- سردرد
- درد عضلانی یا درد مفاصل
- گلودرد
- خواب بی‌کیفیت
- حساسیت شدید به صدا، نور، غذا، بو و دارو
- حساسیت غدد لنفاوی زیربغل یا گردن
رعایت نکات سلامت روح و روان می‌تواند به مدیریت بهتر علائم این بیماری کمک کند و تأثیر مثبتی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد.
عوامل اختلال سندروم خستگی مزمن
اگرچه علت سندروم خستگی مزمن هنوز مشخص نشده است، اما عوامل مختلفی می‌تواند باعث بروز این اختلال شود که عبارت‌اند از:
- استعداد ژنتیکی: در برخی از خانواده‌ها این سندروم دیده می‌شود، بنابراین احتمال ابتلا به آنسفالومیلیت میالژیک در بعضی از افراد به صورت مادرزادی وجود دارد.
- ترومای جسمی یا احساسی: برخی از افراد مبتلا بیان می‌کنند که بعد از تجربه جراحی، تصادف، استرس یا فشار عاطفی شدید و آسیب دیدگی، بلافاصله علائم سندروم خستگی مزمن در آنها ظاهر شده است.
- عفونت: در بعضی از افراد نشانه‌های این اختلال بعد از ابتلا به عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی بروز می‌کند. به عنوان مثال، عفونت‌های ویروسی مثل تب غده دار
- مشکلات مصرف انرژی: ممکن است در برخی از مبتلایان به عارضه خستگی مزمن، فرایند تبدیل انرژی (تبدیل قند و چربی به انرژی) به درستی صورت نگیرد و این اختلال به وجود آید.
- عدم تعادل هورمونی در بدن: از دیگر علت سندروم خستگی مزمن می‌توان به عدم تعادل هورمونی اشاره نمود که بر اثر آن، افراد مبتلا سطح غیرطبیعی هورمون‌های تولید شده در غدد فوق‌کلیوی، غدد هیپوفیز یا غده هیپوتالاموس را تجربه می‌کنند.
در خصوص عوامل سندروم خستگی مزمن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- جنسیت: نشانه‌های اختلال خستگی مزمن در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود.
- سن: این عارضه ممکن است در هر سنی بروز کند، ولی عموماً بر روی جوانان و افراد میان‌سال تأثیر بیشتری دارد و در بازه سنی 20 تا 40 سالگی بیشتر روی می‌دهد.
- بیماری‌های دیگر: افرادی که سابقه ابتلا به بیماری‌هایی نظیر سندروم تاکی‌کاردی یا فیبرومیالژیا را دارند، بیشتر در معرض خطر این عارضه هستند.
- استرس: از دیگر عوامل سندروم خستگی مزمن می‌توان به استرس اشاره نمود و ممکن است ناتوانی در مدیریت و کنترل استرس باعث بروز این عارضه شود.
برای درمان سندروم خستگی مزمن از چه روش‌هایی استفاده می‌شود؟
هدف اصلی درمان سندروم خستگی مزمن تسکین علائم و بهبود بیماری است. روش درمان هم بستگی به میزان تأثیر بیماری بر روی فرد دارد. با این وجود، هنوز درمان خاصی برای این عارضه وجود ندارد و روش‌های پیشنهادی بیان شده، بیشتر به افزایش انرژی بدن و کنترل بیماری می‌پردازد:
- دارودرمانی: بسیاری از افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن، افسرده هستند. داروهای ضدافسردگی می‌تواند تا حدودی در کاهش علائم خستگی مزمن در این بیماران کمک‌کننده باشد و درمان را راحت‌تر نماید. همچنین مصرف داروهای ضدافسردگی در دوزهای پایین می‌تواند باعث تسکین و بهبود کیفیت خواب در آنها شود.
- انجام فعالیت‌های روزانه: در صورت تشدید بیماری، انجام کارهای روزمره برای افراد مبتلا به خستگی مزمن دشوار می‌شود، بنابراین بهتر است بیماران برای انجام این کارها برنامه‌ریزی داشته باشند و هر زمان که احساس بهبودی کردند یا انرژی داشتند، کارهای خود را انجام دهند. البته نباید برای انجام فعالیت‌های روزانه فرد مبتلا به خود فشار بیاورد؛ چراکه ممکن است صدمه ببیند و باعث شود بیماری دوباره عود کند. حفظ تعادل در انجام فعالیت‌های روزانه و استراحت کردن برای افراد مبتلا به خستگی مزمن امری ضروری است.
- انجام تمرینات ورزشی: یکی دیگر از روش‌های درمان سندروم خستگی مزمن انجام تمرینات ورزشی است؛ لذا بهتر است فرد مبتلا هر روز فعالیت‌های سبک ورزشی را در زمان‌های کوتاه انجام دهد. از جمله تمرینات ورزشی مناسب برای این بیماران می‌توان به کشش دست، برداشتن و نگه‌داشتن اشیا در دست، فشار با دست به دیوار و نشست و برخاست اشاره کرد.
- داشتن تغذیه سالم: برای مدیریت و کنترل علائم آنسفالومیلیت میالژیک داشتن تغذیه سالم و بررسی مواد غذایی مصرفی بسیار مهم است؛ بنابراین باید از مصرف غذاهای حساسیت‌زا، مصرف کافئین، شکر و شیرینی زیاد پرهیز شود. برای حفظ سطح انرژی بدن، تقسیم وعده‌های غذایی در طول روز مفید بوده و وعده‌های غذایی کمتر می‌تواند در کنترل حالت تهوع مؤثر باشد.
- مشاوره و حمایت عاطفی: از دیگر روش‌های درمانی اختلال خستگی مزمن مشاوره و حمایت‌های عاطفی است که در مقابله با شرایط عدم قطعیت و محدودیت‌های ناشی از این بیماری مؤثر خواهد بود. شرکت در دوره خودآگاهی نیز می‌تواند به بیماران کمک کند تا توانایی‌های ذهنی و احساسی خود را برای مقابله بهتر با این بیماری تقویت کنند.
کلام آخر
با توجه به مطالب بیان شده در خصوص سندروم خستگی مزمن: علت‌ها، علائم و درمان‌های علمی و مؤثر؛ دانستید اختلال خستگی مزمن می‌تواند فعالیت‌های روزمره مثل وظایف خانوادگی، مدرسه و کار را مختل کند و باعث محدودیت‌های سبک زندگی، افسردگی و اضطراب یا انزوای اجتماعی در فرد مبتلا شود؛ بنابراین بهتر است با مشاهده علائم سندروم خستگی مزمن به یک مشاور یا روان‌شناس خوب مراجعه کنید تا با روش‌های درمانی مناسب، بیماری کنترل شود.
دیدگاهتان را بنویسید