سادیسم چیست؟ علائم، علت‌ها و درمان اختلال شخصیت سادیسمی

اختلال شخصیت سادیسمی که ریشه در نام مارکی دو ساد دارد، یکی از پیچیده‌ترین و در عین حال بحث‌برانگیزترین اختلالات شناخته شده در روان‌شناسی است. این اختلال، که در نسخه‌های اولیه DSM شناسایی شده بود، شامل الگوهای رفتاری است که در آن‌ها فرد به صورت مداوم به دیگران آسیب می‌رساند یا از آسیب رساندن لذت می‌برد. برای درک عمیق‌تری از این اختلال و انواع آن و همچنین آشنایی با روش‌های موجود برای درمان، کافی است به مطالعه این مقاله ادامه دهید تا با زیرگروه‌های سادیسم نیز آشنا شوید.

سادیسم چیست؟ بیماری دگر آزاری

اختلال شخصیت سادیسمی یا Sadistic personality disorder که گاهی با عنوان بیماری دگرآزاری شناخته می‌شود، به الگوهای پایدار رفتاری اطلاق می‌شود که در آن فرد از آزار رساندن به دیگران لذت می‌برد. این اختلال در نسخه‌های قدیمی‌تر DSM به عنوان یکی از اختلالات شخصیتی طبقه‌بندی شده بود. علت بیماری دگرآزاری ممکن است از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، تجربیات کودکی و تاثیرات فرهنگی نشات بگیرد. علائم سادیسم شامل تمایل به کنترل و تحقیر دیگران، استفاده از خشونت یا تهدید به خشونت برای ارضاء نیازهای شخصی و نمایش رفتارها آزار دهنده برای دیگران است. این اختلال اغلب با دیگر مشکلات روانی همراه است و درمان آن شامل روان‌درمانی است، که به فرد کمک می‌کند تا رفتارهای زیان‌آور خود را شناسایی و ترک کند. با شرکت در دوره پس از آسیب (رهایی از تراما) نیز می‌تواند به بهبود فرد کمک کرده و به او ابزارهای لازم برای مدیریت احساسات و رفتارهایش را ارائه دهد.

بررسی زیر گروه‌های سادیسم؛ بزدلانه، استبدادی، تقویت کننده و انفجاری

بیماری سادیسم در چهار زیرگروه سادیسم بزدلانه، استبدادی، تقویت‌کننده و انفجاری طبقه‌بندی می‌شود. هر کدام از این زیرگروه‌ها ویژگی‌ها و علائم متفاوتی دارند که اثر خاص خود را روی رفتار فرد می‌گذارند. در ادامه این متن به بررسی کلی این انواع پرداخته‌ایم و به تفصیل درباره هر زیرگروه صحبت نخواهیم کرد. این اطلاعات به درک بهتر علت بیماری سادیسم و تاثیر آن بر رفتارهای اجتماعی کمک می‌کند.

سادیسم بزدلانه؛ با شخصیت ناامن، ساختگی و ترسو

سادیسم بزدلانه یکی از زیرگروه‌های اختلال شخصیت سادیسمی است که شخصیت‌های ناامن، ساختگی و ترسو را در بر می‌گیرد. این نوع سادیسم به خصوص در موقعیت‌هایی که فرد احساس تسلط یا برتری می‌کند، بروز پیدا می‌کند و معمولاً با استفاده از دیگران به عنوان سپر بلا برای فرار از مسئولیت‌ها همراه است. ویژگی‌های بارز سادیسم بزدلانه:

• ناامنی: دائماً احساس خطر و تهدید می‌کند.
• ساختگی: تظاهر به خصوصیاتی که ندارد.
• ترسو: از مواجهه مستقیم با ترس‌های خود اجتناب می‌کند.
• تسلط سمی: استفاده از قدرت به شیوه‌ای ظالمانه و ستمگرانه.
• استفاده از سپر بلا: متوسل شدن به دیگران برای پوشاندن خطاها یا تقصیرات.

این زیرگروه از سادیسم نشان‌دهنده یک الگوی رفتاری پیچیده و چالش‌برانگیز است که نیازمند توجه دقیق تراپیست‌ها و متخصصان روان‌شناسی است. با درمان اختلالات روانی مانند سادیسم بزدلانه می‌تواند به فرد کمک کند تا این رفتارهای آسیب‌زا را شناسایی کرده و مدیریت کند.

سادیسم استبدادی؛ استفاده از قدرت و خشم برای اجبار دیگران

سادیسم استبدادی به آن دسته از رفتارهای سادیستی اشاره دارد که در آن فرد با استفاده از قدرت و خشونت، دیگران را به اطاعت وادار می‌کند. این نوع سادیسم با تمایل به کنترل مطلق و برخوردهای تهاجمی همراه است و اغلب در قالب توهین‌های کلامی و رفتارهای زورگویانه ظاهر می‌شود. ویژگی‌های بارز سادیسم استبدادی:

• تمایل به کنترل و تسلط
• استفاده از تهدید و خشونت
• رفتار اتهامی و مخرب
• برخورد توهین‌آمیز و غیرانسانی

این زیرگروه از سادیسم نشان‌دهنده رفتارهایی است که به شدت بر روابط اجتماعی و روانی افراد تأثیر می‌گذارد و به مداخله تخصصی توسط روان درمانگر یا پزشک روانشناس نیاز دارد تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.

سادیسم تقویت کننده؛ فرد با افراد بالادستی خصومت دارد

سادیسم تقویت‌کننده به نوع خاصی از اختلال شخصیت سادیسمی اشاره دارد که در آن فرد به شدت با افراد قدرتمند یا موقعیت‌های بالادستی خصومت دارد. این زیرگروه با مشخصات خاصی از وسواس و خصومت علیه نهادهای قدرتمند مشخص می‌شود، که شامل رفتارهای بی‌رحمانه و عدم افسوس خوردن است. ویژگی‌های بارز سادیسم تقویت‌کننده:

• خصومت با منافع عمومی و افراد بالادستی: فرد با مدیران، پلیس و دیگر نمایندگان قدرت به شدت مخالف است.
• احساس حق برای بی‌رحمی: فرد خود را مجاز به رفتارهای درشت و خشن می‌داند.
• وظیفه‌ی کنترل و مجازات: میل به شناسایی و مجازات قانون‌شکنان به عنوان بخشی از وظایف شخصی.

این زیرگروه از سادیسم نمایانگر چالش‌هایی است که فرد در برقراری روابط سالم با ساختارهای قدرت دارد و در برخی موارد پیشرفته، فرد خود را موظف به اعمال قانون می‌داند.

سادیسم انفجاری؛ طغیان و خشم غیرقابل پیش‌بینی

سادیسم انفجاری یکی از زیرگروه‌های اختلال شخصیت سادیسمی است که توسط طغیان‌های ناگهانی و شدید خشم مشخص می‌شود. این نوع سادیسم شامل رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی و اغلب غیرقابل کنترل است که می‌تواند به صورت حملات خشن شدید بروز پیدا کند. ویژگی‌های بارز سادیسم انفجاری:

• طغیان و خشم غیرقابل پیش‌بینی
• احساسات شدید و غیرقابل کنترل
• رهاسازی احساس تحقیر
• احساس قدرت‌مندی پس از طغیان

این نوع سادیسم برجسته نشان دهنده یک الگوی رفتاری است که نیازمند توجه و درمان تخصصی است تا روابط اجتماعی و عاطفی فرد را بهبود پیدا کند و از تکرار رفتارهای آسیب‌زا جلوگیری شود.

اختلال شخصیت سادیسمی، با سایر اختلال‌های شخصیتی همراه است

اختلال شخصیت سادیسمی، که گاهی با سایر اختلال‌های شخصیتی همراه می‌شود، یکی از پیچیده‌ترین اختلالات روانی است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که این اختلال اغلب با دیگر مشکلات روانی نظیر اختلال سلوک، الکلیسم و حتی برخی اشکال روانپریشی‌ها همراهی دارد. همبودی بالای این اختلال با دیگر مشکلات روانی می‌تواند تشخیص و درمان آن را پیچیده‌تر کند.

• هم‌بودی با اختلال سلوک: به‌ویژه در نوجوانان، این اختلال‌ها اغلب همزمان مشاهده می‌شوند.
• الکلیسم: مطالعات نشان داده‌اند که بیماران مبتلا به سادیسم، درصد بالایی از مصرف زیاد الکل دارند.
• مشخص نشدن اشکال دیگری از اختلال‌های روانپریشی: گاهی افرادی که تحت تأثیر این اختلال هستند، هیچ علامت دیگری از روانپریشی نشان نمی‌دهند.

درک این همبودی‌ها و تأثیر آن‌ها بر رفتار فرد، می‌تواند به متخصصان کمک کند تا استراتژی‌های دقیق‌تری برای مداخله و درمان ارائه دهند.

سادیسم غیربالینی در روان‌شناسی شخصیت چیست؟

سادیسم غیربالینی در روان‌شناسی شخصیت به مطالعه و تفسیر ویژگی‌هایی از شخصیت اشاره دارد که شامل تمایلات سادیستی است، بدون اینکه حتما به عنوان یک اختلال روانی تشخیص داده شود. این نوع سادیسم، که به صورت صفات تیره شخصیتی مانند خودشیفتگی و ماکیاولیسم با دیگر جنبه‌های شخصیتی پیوند خورده، در رفتارهای روزمره نمود پیدا می‌کند. هم‌چنین افراد درگیر با ویژگی‌های سادیستی غیربالینی، ممکن است به دیگر آزاری گرایش داشته باشند.

آیا درمان سادیسم ممکن است؟

درمان سادیسم، به ویژه در مواردی که به عنوان اختلال شخصیت سادیسمی شناخته می‌شود، چالش‌برانگیز اما ممکن است. درمان این بیماری معمولاً شامل رویکردهای روان‌درمانی است که می‌تواند به فرد کمک کند تا رفتارهای مخرب خود را شناسایی و مدیریت کند. درمان‌های موثر ممکن است شامل درمان شناختی رفتاری، مشاوره‌های فردی یا گروهی، و گاهی اوقات دارودرمانی باشد. در بسیاری از موارد، درمان اختلالات روانی بدون دارو نیز می‌تواند مؤثر باشد، به ویژه زمانی که تمرکز بر تغییر الگوهای رفتاری و فکری است. علت بیماری دگرآزاری ممکن است شامل عوامل ژنتیکی، رویدادهای زندگی، و تأثیرات محیطی باشد. شناسایی این عوامل می‌تواند در طراحی برنامه درمانی مناسب کمک‌کننده باشد. به علاوه، درمان موثر باید به علائم سادیسم و علت ابتلا به سادیسم توجه داشته باشد تا بتواند به بهبودی فرد کمک کند.

اختلال شخصیت سادیسمی؛ تحقیر دیگران برای ارضای روانی خود

اختلال شخصیت سادیسمی اختلالی است که در آن فرد به تحقیر و آزار دیگران برای ارضای خود تمایل دارد. این اختلال، همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم نام آن ریشه در نام مارکی دو ساد دارد، به خوبی در درمان‌های روان‌شناختی مانند درمان شناختی رفتاری پاسخ می‌دهد، که می‌تواند به افراد کمک کند تا آگاهی بیشتری نسبت به رفتارهای خود داشته باشند و استراتژی‌هایی برای مدیریت تمایلات سادیستی خود توسعه دهند. درمان مؤثر، شناخت عمیق‌تری از علل ریشه‌ای این رفتارها را شامل می‌شود و معمولاً به بررسی تجربیات زندگی فرد و تأثیر آن‌ها بر الگوهای فکری و رفتاری او می‌پردازد. با توجه به تعقیدات این اختلال، توصیه می‌شود که در صورت مشاهده علائم، به دنبال کمک حرفه‌ای باشید.