عزت نفس سالم یعنی عزیز دانستن خودمان بشکل درست و اصولی. یعنی با وجود ناملایمات زندگی و یا حتی اشتباهات بزرگ، نسبت به اصل وجود خودمان شک نکنیم و نسبت به خودمان مثبت بی‌اندشیم. هنگامی که بتوانیم با وجود خطاها و شکست‌های بشری به توانایی‌ها و شایستگی‌هایمان افتخار کنیم و آن‌ها را به زبان آوریم، بطور سالمی دارای عزت نفس هستیم. کسی که عزت نفس سالمی دارد نسبت به اکثر افراد جامعه انسان امیدوارتری است و نسبت به مشکلات روزگار تاب آوری بالاتری نیز دارد.

جالب است بدانید هم ریشه که عزت نفس فقط به افکار مربوط نمی‌شود و به احساساتی که در رابطه با  خودمان هم داریم و حتی رفتارهای روزمره‌مان هم کاملا  مرتبط است. افرادی که از عزت نفس سالم برخوردار هستند، نوعی شادی اصیل دارند که بر اهداف و روابطشان تاثیر می‌گذارد و آنها را ناخودآگاه موفق می‌کند.

هنگامی که به عزت نفس پایدار اشاره می‌شود معمولا برداشت افراد این‌گونه است که منظورمان افرادی هستند که همیشه عزت نفس خودشان را بالا نگه می‌دارند، این درست نیست. عزت نفس هم مثل اکثر مولفه‌های دیگر سلامت روان یک پدیده ایستا و ثابت نیست و در تمام افراد نوساناتی دارد، حتی قدرتمندترین افراد هم در شرایط خیلی خاص و ویژه زندگیشان ممکن است ضمام عزت نفسشان را هم از دست بدهند و طوری رفتار کنند که خودشان هم باورشان نشود که چرا انقدر ضعیف عمل کردند.

وقتی میگوییم عزت نفس پایدار به این معنی نیست که انسان‌هایی وجود دارند که همیشه در حالت بالای عزت نفس هستند و هیچ چیزی نمی‌تواند آنها را خراب یا مختوش کند بلکه منظورمان این است که کسی که عزت نفس سالم و پایداری را در خودش پرورش داده ممکن است که در ناملایمات آن را از دست بدهد و یا بطور خیلی زیادی مقدار عزت نفسش کاهش پیدا کند اما همین آدم دوباره می‌تواند بعد از بحران به وضعیت قبلی عزت نفس‌اش برگردد.

اتفاق‌های دردناکی مثل جدایی، ورشکستگی، زلزله، سیل، فوت عزیزان، بودن در خانواده‌های نابه‌سامان و پر از خشونت و … اتفاق‌هایی هستند که ممکن است وقتی در یک لحظه‌هایی برای ما پیش می‌آیند، ما را دچار حال بد کنند و عزت نفسمان را به طور موقتی از ما بگیرند . اما دقیقا تفاوت در همین جا است، کسی که عزت نفس خود را بطور پایدار پرورش نداده باشد وقتی درگیر یک رویداد آسیب‌زا و یک رویداد تروماتیک شود ( برای آشنایی دقیق با مفهموم تروما  به مقاله تراما چیست؟ دکتر بیتا حسینی مراجعه فرمایید )

دیگر هیچوقت آدم قبلی نمی‌شود و آدمی می‌شود که به مراتب از آدم قبلی ضعیف‌تر است اما شخصی که عزت نفس سالم و پایدار را در خودش پرورش داده است هنگامی که در بحران‌های مهم زندگی قرار می‌گیرد برای مقطعی آن را از دست می‌دهد اما به اصل خودش برمی‌گردد، به قول معروف کسی که عزت نفس سالم و پایدار دارد ممکن است در سختی‌ها از اسب بیوفتد اما به اصل خودش برمی‌گردد.

فردی که عزت نفس سالم و پایدار دارد هنگامی که درگیر ماجرایی سخت می‌شود بجای سرزش خودش و یک عمر افسرده بماند، به دنبال علت‍‌های اساسی در درون و بیرون خودش می‌گردد و بعد از پیدا کردن عواملی سبب ماجرای تلخ شدند شروع به درمان آن‌ها اول در درون خودش و سپس در دنبای بیرون.

چنین فردی چون به ارزش و عمق وجود خودش آگاهی دارد و می‌داند حتی اگر اشتباه هم بکند باز هم ارزشمند هست، بنابراین می‌تواند با عزت نفس سالم و پایدار همواره به جنگ بی احساسی و بی ارزشی و ناامیدی برود و بر اثر درس گرفتن از ماجراهایی که در زندگی برایش پیش می آید آرام آرام خودش را ارتقا دهد و حتی در دل بحران‌ها و طوفان‌های زندگی هربار قدم‌های وجود خودش را استوارتر کند.

بنابراین فردی که عزت نفس سالم و پایدار دارد بعد از عبور از بحران‌ها احساس بهتری به خودش پیدا می‌کند و مدام با خودش تکرار میکند که این من بودم که از پس اون ماجرا براومدم، نشکستم و تونستم بلند بشوم و از خود موجود بهتری بسازم، اما شخصی که عزت نفس شکننده دارد و در مورد عزت نفس خودش تلاشی نکرده است بعد از هر رویداد سخت افسرده‌تر و افسرده‌تر می شود و احساس درونی ناتوانی و بی ارزشی‌اش بعد از هر بحران بیشتر می‌شود و انقدر این چرخه ادامه پیدا می‌کند تا او در یک افسردگی اساسی گرفتار می‌شود و بطور کلی احساس می‌کند که در مقابل سختی‌های زندگی هیچ قدرت و هیچ کنترلی ندارد.