مزیت های خودآگاهی: انسان موجودی پیچیده است، به همین دلیل برای آگاهی بیشتر از خود باید زمینه های زیادی را درک کند. زمینه های اصلی خودآگاهی شامل ویژگی های شخصیتی، ارزش های شخصی، عادات، نیازهای روانشناختی، احساسات و عواطف است.
زمینه های اصلی خودآگاهی
- شخصیت
ما به طور معمول شخصیت، ارزش ها و نیازهای خود را بر اساس آنچه در مورد خود می آموزیم، تغییر نمی دهیم. درک درست از شخصیت خود می تواند به ما کمک کند، موقعیت هایی را پیدا کنیم، که در آنها امکان رشد خواهیم داشت.
خودآگاهی و شناخت شخصیت به ما کمک می کند، تا از قرار گرفتن در موقعیت هایی که استرس بیش از حد را تجربه خواهیم کرد، پیشگیری کنیم
به عنوان مثال، اگر شما فردی کاملاً درونگرا هستید، احتمالاً فشار بیشتری در موقعیت فروش نسبت به یک فرد کاملاً برونگرا تجربه خواهید کرد.
بنابراین، اگر بسیار درونگرا هستید، باید مهارت هایی را برای کنار آمدن با تقاضاهای موقعیت فروش که به الگوهای رفتاری از نوع برونگرا نیاز دارد، بیاموزید، یا باید موقعیتی را پیدا کنید که با شخصیت شما سازگارتر باشد.
خودشناسی و شناخت صحیح شخصیت در تحلیل تصمیمات این چنینی به شما کمک می کند.
- ارزش شخصیتی
هنگام بحث از خودآگاهی، مهم است که هر یک از ما ارزش های شخصی خود را بدانیم و بر آنها تمرکز کنیم
به عنوان مثال، اگر اولویت اول شما حضور در کنار فرزندان خود باشد، فراموش کردن کارهای روزمره و روتین به خاطر این اولویت بسیار آسان است. در طول روز کاری، مشکلات و فرصت های زیادی به وجود می آیند و ممکن است، لیست کارهایی که باید انجام دهیم، به راحتی از زمان در نظر گرفته شده فراتر بروند و همین امر موجب استرس ما شود.
خودآگاهی، باعث می شود تا روی ارزش های خود متمرکز شویم، مهمترین آنها را بیابیم، اولویت بندی کنیم و در صورت از دست دادن زمان برای وظایف با اولویت پایین، کمتر نگران شویم.
- عادت ها
عادت های ما رفتارهایی هستند، که به طور معمول و غالباً به صورت خودکار تکرار می کنیم. اگر چه ما دوست داریم عادت هایی را داشته باشیم که به ما در تعامل موثر با دیگران کمک کنند، اما احتمالاً همه ما می توانیم حداقل یکی از عادت های خود را که باعث کاهش اثربخشی ما در ارتباط با دیگران می شوند، را شناسایی کنیم.
خودشناسی مهمترین قدمی است که به ما در این مورد کمک می کند.
به عنوان مثال، اگر شما مدیری هستید، که هرگز قبل از تصمیم گیری با کارمندان خود مشورت نمی کنید، این عادت ممکن است در توانایی شما برای ایجاد تعهد در کارکنان خود تداخل ایجاد کند.
اگر شما از این عادت های درونی خود اطلاع داشته باشید، راحت تر می توانید بر آنها غلبه کنید و این یکی دیگر از تاثیرات مهم خودآگاهی است.
- احساسات و عواطف
خودآگاهی احساسی اخیرا به یکی از موضوعات داغ تبدیل شده است، زیرا این یکی از پنج وجه هوش هیجانی است.
خودآگاهی احساسی به درک احساسات خود، علت ایجاد آنها و چگونگی تأثیر آنها بر افکار و اعمال فرد گفته می شود. اگر زمانی از انجام کار خود احساس هیجان داشتید و اکنون این احساس را ندارید شاید از خود پرسیده باشید که آیا می تواند دوباره آن شور و هیجان را در خود ایجاد کرد؟
خودآگاهی احساسی به شما در این زمینه پاسخ می دهد.
در واقع پاسخ به این سوال، به درک فرآیندهای داخلی مرتبط با هیجان زدگی مربوط میشود. شخصی که از شناخت عاطفی بالایی برخوردار است، تجربیات عاطفی را به خوبی درک می کند و بنابراین کنترل بیشتری بر آنها دارد.
- نیازهای روانشناختی
مزلو و محققان دیگر نیازهای روانشناختی مختلفی را شناسایی کرده اند که رفتارهای ما مانند نیاز به عزت، محبت، تعلق، موفقیت، تحقق خود ، قدرت و کنترل را پیش می برند.
یکی از مزایای خودشناسی فهمیدن عوامل تاثیرگذاری است، که بر رفتارهای بین فردی ما تاثیر می گذارند.
به عنوان مثال، بیشتر ما احتمالاً افرادی را می شناسیم که گرایش زیادی به ترفیع رتبه دارند. آنها جذب مشاغل با شرایط بهتر می شوند و به دنبال موقعیت های بالا در سازمان خود هستند.
چنین افرادی چیزهایی را می خواهند که نماد جایگاه آنها باشد. آنها اصرار دارند که به آنها احترام گذاشته شود و امتیازاتی را می خواهند که افراد سطح پایین تر نمی توانند داشته باشند.
بعضی اوقات این افراد برای چیزهایی که دیگران نتیجه آنها را غیر قابل تحقق می دانند، مثل یک دفتر بزرگتر، می جنگند. خودآگاهی نسبت به نیازها باعث ایجاد انگیزه می شود و محرک فرد در ادامه مسیر است.
اما اگر خودشناسی در زمینه نیازها به درستی هدایت نشود، برآورده نشدن نیازها می تواند باعث ناامیدی، درگیری و استرس شود.
مزایای خودآگاهی موثر
- کمک به مدیریت بهتر
خودآگاهی به افراد یاری می رساند تا خلاء موجود در مهارت های مدیریتی خود موجب پیشرفت مهارت می شوند، شناسایی کنند.
خودشناسی همچنین به افراد کمک می کند، تا موقعیت هایی پیدا کنند که در آن ها بیشترین تاثیر را خواهد داشت. این کار به مدیریت استرس و انگیزه خود و دیگران کمک خواهد کرد.
- توسعه مهارت
خودآگاهی به افراد کمک می کند، تا خلاء های موجود در مهارت های مدیریتی خود را که موجب پیشرفت مهارت می شوند ، شناسایی کنند.
خودشناسی همچنین به افراد کمک می کند، تا موقعیت هایی را پیدا کنند، که در آنها بیشترین تأثیر را خواهند داشت. این کار علاوه بر کمک به تصمیم گیری بصری به مدیریت استرس و انگیزه خود و دیگران کمک خواهد کرد.
- شناختن نقاط قوت و ضعف خود
خودآگاهی به شما کمک می کند، از نقاط قوت خود استفاده کرده و با نقاط ضعف خود کنار بیایید.
به عنوان مثال، اگر شما فردی هستید که در دیدن تصویر کلی پیرامون تصمیمات خود تبحر دارید، اما در تمرکز روی جزئیات مهارت کافی ندارید، ممکن است بخواهید هنگام تصمیم گیری های اصلی با خانواده، همکاران و دوستان خود مشورت کنید، تا جزئیات بیشتری در مورد تصمیم گیری های جدید به شما ارائه دهند.
این مشورت ها به تصمیماتی با کیفیت بالا منجر خواهند شد.
- توسعه مهارت های تصمیم گیری
افرادی که از خودآگاهی عاطفی خوبی برخوردارند، تصمیم گیرندگان خوبی هستند. در شرایط پیچیده، این افراد مقادیر زیادی از داده ها را پردازش می کنند و بهترین حالت را انتخاب می نمایند.
افرادی که از نظر احساسی از آگاهی بالاتری برخوردار هستند، بهتر می توانند احساسات خود را برای تصمیمات درست مدیریت کنند.
- پیشرفت شغلی
خودشناسی باعث می شود، تا شما به راحتی بتوانید مشاغلی که با شخصیت تان سازگار نیستند، را شناسایی کنید. مشاغل سازگارتر با شخصیت، موجب کاهش استرس فرد می شوند.
البته این بدان معنا نیست که شما هرگز نباید شغلی را مغایر با شخصیت خود انتخاب کنید. با این حال، توجه داشته باشید که برای توسعه مهارت های آن شغل باید سخت کوشی کنید.
همچنین می توانید به مشاغلی فکر کنید، که میزان استرس آنها برای شما کمتر است.
- ایجاد انگیزه
کنار آمدن با نتایج ضعیف بسیار دشوار است، وقتی که نمی فهمید چه عواملی باعث ایجاد آنها شده اند.
وقتی نمی دانید برای بهبود عملکرد خود چه رفتاری را باید تغییر دهید، فقط احساس ناتوانی می کنید. هدف خودآگاهی توانمند سازی است. این می تواند مشکلات عملکردی را مشخص کند و نشان دهد برای بهبود عملکرد چه کاری می توان انجام داد.
علاوه بر این، آگاهی از نیازهای روانشناختی می تواند انگیزه شما را در درک و جستجوی پاداش هایی که واقعاً آرزو دارید، مانند احساس موفقیت، مسئولیت اضافی، فرصتی برای کمک به دیگران یا یک برنامه کاری انعطاف پذیر افزایش دهد.
