خودشناسی از دیدگاه روانشناسی: خودشناسی چیزی نیست که با بالارفتن سن و خود به خودی شکل گیرد، برعکس یک تلاش آگاهانه است که در ابتدا ممکن است به نظر دشوار بیاید اما به مرور آسان تر شده و در نتیجه شما را به زندگی زیباتر و حقیقی نزدیک می سازد. شناختن خود یعنی از خصوصیات ذاتی، تحمل ها و محدودیت هایتان آگاه شوید و قدرت ها و ضعف ها، علایق و ترس ها، خواسته ها و آرزوهایتان را بشناسید. در این نوشتار مسیر خودشناسی را از دیدگاه روانشناسی مورد بررسی بیشتری قرار می دهیم.
رویکرد متمم به بحث خودشناسی چیست؟
برای ورود به بحث خودشناسی و مطالعه در این زمینه رویکردهای متنوعی وجود دارد؛ از نگاه های معنوی و عرفانی تا رویکردهای روان کارانه.
متمم در بخش بزرگی از مباحث خودشناسی و شخصیت شناسی خود به سراغ رویکرد صفاتی رفته و از آن استفاده کرده است (بعداً در درس ها به تدریج با نظریه های صفاتی و کسانی مثل گوردون آلپورت و هانس آیزنک و دیگر دانشمندان آن آشنا می شوید).
این را هم بگوییم که حتی اگر شخصیت شناسی صفاتی به گوش تان نخورده باشد، هم چنان بخش زیادی از آن‌چه به عنوان خودشناسی شنیده اید زیر مجموعه ی این رویکرد محسوب می شود (حتماً شما هم اصطلاحاتی مانند درونگرا، برونگرا، هیجان طلب، جزء نگر، احساسی و منطقی را در توصیف خود و دیگران به کار برده اید و می برید)
خودشناسی از دیدگاه روانشناسی
یک بعد خودشناسی جنبه روانشناختی آن است و به شناخت انسان از اخلاق، روحیات و ویژگی های شخصیتی خود باز می گردد.
- افراد از نظر اخلاق و ویژگی های شخصیتی مثل هم نیستند. برای مثال برخی افراد کاملا درونگرا هستند، در حالی که برخی دیگر برونگرا و اجتماعی می باشند. همچنین نیازها، توقعات و انتظارات افراد متفاوت است. مثلا برخی زود رنج و دمدمی مزاج هستند و برخی دیگر قدرت تحمل و مقاومت بالایی دارند و انتقاد پذیر تر می باشند. شناخت خود به ما کمک می کند ویژگی های منحصر به فرد خود را بشناسیم.
- خودشناسی روانشناختی همچنین به ما کمک می کند با خطاهای شناختی و افکار غیرمنطقی خود آشنا شویم و آنها را تصحیح کنیم.
- فردی که می داند شخصیت او چقدر نزدش محبوب است بی مهابا شخصیت دیگران را مورد نقد پی در پی قرار نمی دهد و حتما اصول نقد کردن را یاد می گیرد، تا روابط سالم تری داشته باشند و همین طور او می آموزد که اگر مورد نقد قرار بگیرد به معنی عدم مقبولیت و طرد اجتماعی او نیست. پس خودشناسی روانشناختی روابط را بهبود می بخشد.
- با خودآگاهی به شناسایی هیجان ها میرسیم و شناخت هیجان ها بهمان قدرت کنترل و مهار می دهد. همین طور کمک می کند هیجانات دیگران را بهتر درک کرده و در نتیجه روابط خود را با آنها تنظیم کنیم.
- 1. علایق خود را بشناسید
- 2. ارزش هایتان را مشخص کنید
- 3. شناسایی ویژگی های شخصیتی
- 4. تعیین اهداف برای رسیدن به خودشناسی
- 5. سبک زندگی
